18 stycznia 2019 r. w Starostwie Powiatowym w Bieruniu odbyło się posiedzenie Zarządu Śląskiego Związku Gmin i Powiatów.

Podczas posiedzenia omawiano potrzebę zmiany ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych.

Zwrócono uwagę, iż świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje osobie sprawującej opiekę, która posiada m.in. prawo do renty, emerytury czy zasiłku stałego (niezależnie od wysokości tych świadczeń). Co więcej w praktyce występują sytuacje, w których opiekun otrzymuje rentę w wysokości niższej niż wysokość świadczenia pielęgnacyjnego i jednocześnie nie ma możliwości zrzeczenia się prawa do renty na rzecz uzyskania prawa do pobierania wyżej wskazanego świadczenia. Podkreślono, że zadaniem świadczenia pielęgnacyjnego jest zapewnienie szczególnej pomocy rodzinie w trudnej sytuacji społecznej. Tego typu świadczenie powinno zabezpieczać egzystencję osób niepełnosprawnych poprzez wspieranie tych, którzy się nimi opiekują. W opinii przedstawicieli samorządów lokalnych obecne regulacje – ze względu na niski poziom rent z tytułu całej lub częściowej niezdolności do pracy – dyskryminują opiekunów mających ustalone prawo do renty (równocześnie rezygnujących z zatrudnienia), w stosunku do opiekunów, którzy ze względu na dobry stan zdrowia nie mają przyznanego prawa do renty i mogą pobierać świadczenie pielęgnacyjne. W związku z powyższym zgłoszono wniosek o zmianę przedmiotowej ustawy, która umożliwi pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego przez osoby mające ustalone prawo do renty lub przynajmniej zagwarantuje opiekunom prawo wyboru jednej z powyżej wskazanej formy wsparcia.

Jednym z tematów poruszonych podczas posiedzenia była kwestia stałego wzrostu zapotrzebowania na organizowanie różnorodnych zajęć z zakresu udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom przedszkolnym i uczniom w placówkach oświatowych.

Przedstawiciele gmin zauważają, że z roku na rok coraz większe środki z ich budżetu przekazywane są powyższe działania. W niektórych samorządach w ostatnich czterech latach szkolnych koszty te urosły prawie trzykrotnie. Zapewnienie pomocy terapeutycznej dzieciom przedszkolnym i uczniom w szkołach, coraz częściej w formie indywidualnych zajęć, stanowi istotne zadanie samorządu lokalnego. Zarząd Związku w przyjętym w tej sprawie stanowisku zwrócił uwagę na potrzebę przyznania konkretnych i znaczących nakładów pieniężnych na ten cel. To z kolei umożliwi racjonalizację kosztów niesionej pomocy, lepsze zarządzanie kadrą nauczycielską zaangażowaną w organizowanie takiego wsparcia, a w rezultacie zabezpieczy różnorodne potrzeby dzieci przedszkolnych i uczniów.

Zarząd zwrócił uwagę na znaczący uszczerbek w dochodach jst związany z przekształceniem prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności. W dłuższej perspektywie czasu pogorszy to kondycję finansową wielu gmin, gdyż opłata z tytułu użytkowania wieczystego stanowiła do tej pory istotne źródło dochodu samorządów.

W dyskusji przewijał się kilkakrotnie temat dotyczący walki z niską emisją. Tak jak podkreślono to już wielokrotnie w stanowiskach Związku, brak rozwiązań systemowych w tej sferze na poziomie krajowym sprawia, że wdrażane przez samorządy lokalne inicjatywy nie przynoszą oczekiwanych efektów. Pilne w tym zakresie jest wprowadzenie przepisów, które faktycznie uniemożliwią sprzedaż określonych rodzajów szkodliwych paliw (zwłaszcza mułów i flotokoncentratów).

Samorządy lokalne oczekują też wsparcia z budżetu Państwa prowadzonych przez nie działań na rzecz walki z niską emisją (szczególnie w odniesieniu do budynków wielorodzinnych). Jednocześnie w kontekście informacji pojawiających się w mediach Zarząd Związku postuluje zachowanie dotychczasowego poziomu dofinansowania do przedsięwzięć termomodernizacyjnych i wymiany źródeł ogrzewania w ramach programu pn. Czyste powietrze.

Zarząd odniósł się też do problemów wynikających z pogarszającej się sytuacji finansowej szpitali. W ostatnim czasie jest ona szczególnie niepokojąca, gdyż od stycznia bieżącego roku obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego. Rozporządzenie określa nowe normy zatrudnienia dla pielęgniarek na poszczególnych oddziałach szpitalnych (wprowadza wskaźnik zatrudnienia pielęgniarek powiązany z liczbą łóżek), które często będą rodziły potrzebę zatrudnienia dodatkowej kadry. Jednak w perspektywie zauważalnego w Polsce niedoboru pielęgniarek na rynku pracy i deficytu środków w budżetach szpitali, zmiany te w niektórych przypadkach spowodują konieczność zredukowania liczby łóżek w placówkach szpitalnych, co – zamiast podniesienia jakości świadczeń pielęgniarskich oferowanych pacjentom i poprawy ich bezpieczeństwa – może ograniczyć dostęp do usług z zakresu opieki zdrowotnej.